AMD Phenom II X4 940

AMD geçtiğimiz sene ilk Phenom işlemcileri ve Radeon 3800 serisi ekran kartlarıyla beraber ürünleri tek başına sunmak yerine "platform" kavramının üzerinde çok sık durmuş, bir sistem toparlamak için gerekli olan ve sistemin can damarını oluşturan temel bileşenleri (Anakart + işlemci + ekran kartı) biraraya getirirken en iyi performans değil, en iyi fiyat / performans oranını yakalamayı hedef edindiğini kullanıcılara duyurmaya çalışmıştı. Bunun temelinde AMD'nin hem anakart yonga seti, hem ekran kartı yongası, hem de işlemci üretebiliyor olması yatıyor. Hatırlarsanız AMD'nin ilk komple platform çözümü "Spider" idi.

AMD Spider platformunun en güçlü halkası Radeon 3800 serisi ekran kartlarıydı. Radeon 3850 ve 3870, iyi fiyat / performans oranına sahip olduğu için bir çok oyuncunun da tercih ettiği iyi grafik işlemcileri oldu. Yonga seti tarafında AMD 770, 790X ve 790FX, farklı fiyat segmentinde esnek bir seçenek sunabiliyordu. Örneğin 790X çözümleri şu anda 100$ seviyesinde olsa da geçen sene 150-160$ seviyesinde bulunuyordu. Intel cephesinde de P35 + Core 2 Duo benzer fiyatlara sahip olduğundan AMD, Intel'e karşı pek fazla rekabet edecek bir ortam oluşturamadı. Ancak Spider platformunun zayıf halkası işlemciydi.

AMD Phenom'un Spider platformunun zayıf halkası olmasının birkaç nedeni var. Birincisi, fiyat konusunda Intel'in benzer hızdaki Core 2 Duo işlemcilerine göre aynı fiyattan satılıyor olması ve Intel'in biraz performans avantajının yanında, çok fazla overclock edildiği gerçeği de vardı. Örnek vermek gerekirse 2.4 GHz hızında çalışan Core 2 Duo E6600 işlemcisini çok rahat bir şekilde 3 GHz üzerine çıkarmak; yine aynı şekilde E4300 işlemcisi ile 3 GHz hızlarına ulaşmak çok kolaydı. Ancak AMD Phenom overclock konusunda çok zayıf olduğu için, ucuza işlemci alıp overclock ederek iyi performans elde etmek isteyen kullanıcıların alışveriş sepetine bir türlü giremedi. Öte yandan AMD'nin 45 nm'e geçişinin çok geç olması da önemli bir sorundu.

AMD, ilk başta sunucu tarafında geçtiği 45 nm üretim tekniğine masaüstünde Phenom II işlemcileriyle beraber sonunda geçiyor ve daha evvel Spider platformunda yaptığı gibi Phenom II işlemcisinin yanında esas olarak Dragon platformunu ön plana çıkartıyor.

İlk olarak Dragon platformunu oluşturan bileşenlere bakalım:

-Phenom II X4 işlemci
-Radeon 4000 serisi ekran kartı
-AMD 7 serisi yonga seti

Yine madde madde Dragon platformu üzerinde yorum yapacak olursak:
Radeon 4000 serisi grafik işlemcilerinin, AMD'nin bu seneki cankurtaranı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Özellikle fiyat / performans segmentinde Radeon 4850 ve yenilerde Radeon 4830 oldukça başarılılar. Üst segmentte ise Radeon 4870 X2 epeydir performans konusunda liderliği elinde barındırıyordu; GeForce GTX295 gelene kadar. Radeon 4000 serisi, CrossFire yapmak için de çok uygun seçenekler; hem Intel cephesinde P35 / P45 / X38 / X48 / X58 yonga setleri tarafından yaygın bir şekilde destekleniyor, hem de AMD'nin 100$ seviyesindeki 790X ve 790GX anakartları tarafından destekleniyor.

AMD'nin 7 serisi yonga setlerinin fiyatları bu sene içerisinde ciddi olarak ucuzladı ve kullanıcılar tümleşik grafikli sistem kurmak istediğinde 690G'nin yerini alan 780G ile ihtiyaçlarını uygun fiyata giderebildi. AMD, 790X ve 790GX ile de 100-130$ arasında hem CrossFire imkanı tanıyan hem de olası bir durumda overclock konusunda yeterli opsiyonları sunan yonga setleri oldular. Özellikle 790GX yonga setli anakartlar, hem başarılı bir tümleşik grafik çözümü taşıdıklarından (HD 3300), hem de üst seviye sistem kurmak için uygun olduklarından oldukça tercih edilesi yonga setleri. Güney köprüleri de güncellenmiş durumda, bir çoğunda SB750 güney köprüsü bulunuyor.

AMD Phenom II X4

Phenom II, AMD'nin epeydir beklenen 45 nm geçişinin masaüstü yansıması. 2008 güzünde AMD sunucu işlemcilerinde 45 nm üretim tekniğine zaten geçmişti. Sunucu tarafı başka bir hikaye; ancak masaüstünde AMD 45 nm Phenom'larıyla kurtarma yazılısına giriyor diyebiliriz. İlk nesil Phenom'lara göre yapılan en büyük iyileştirmenin overclock konusunda olduğu belirtiliyor ki AMD de sunumlarında bunu özellikle öne çıkarıyordu.


İlk olarak AMD Phenom II X4 920 ve 940'ın teknik özelliklere gözatalım:

AMD Phenom II X4 920 ve 940
Kod adı: Deneb
Çalışma frekansları: Phenom II X4 920 için 2.8, Phenom II X4 940 için 3.0 GHz
Üretim: 45nm SOI (Silicon On Insulator)
Soket: AM2+ (940pin)
L1 Cache: 128KB x 4
L2 Cache: 512KB x 4 (Üç çekirdekli işlemcilerde 512KB x 3)
L3 Cache: 6 MB paylaşımlı
Çekirdek boyu: 258 mm^2
Transistör sayısı: 758 milyon
Bellek kontrolcüsü: Dahili çift kanal DDR2 bellek kontrolcüsü
Sistem veriyolu hızı: 3.6 GT/s
TDP: 125W
Phenom II X4 920: 2.8 GHz
Phenom II X4 940: 3.0 GHz
Voltaj: 0.875 - 1.5V
En yüksek sıcaklık: 62 celcius derece

İlk çıkan Phenom II işlemciler AMD Phenom II X4 920 ve 940. Soket AM2+ yapısında olan bu işlemciler şu andaki tüm 790GX, 780G, 770, 790X ve 790FX anakartlarda BIOS güncellemesi ile çalışacaklar. Eğer kullandığınız anakartların BIOS'ları eski ise sistem ya açılmıyor ya da açılmasına rağmen işlemci doğru tanınmıyor. BIOS güncelleme yaptığınızda işlemci doğru bir şekilde tanınıyor. Bizim test ettiğimiz anakartların hepsinde bu durum başımıza geldi, gerekli durumlarda sistemi elimizdeki bir Phenom X3 8750'yle açıp BIOS güncelledik.

Soket uyumluluğu aslında Phenom II 'nin can alıcı noktası. AMD kullanıcıların anakart değişikliğine gitme ihtiyacından kaçınıyor. Böylece bir kullanıcı Phenom II kullanmak istediğinde, AMD 7 serisi yonga setli yukarıda saydığımız türde bir anakartı varsa tek yapması gereken, yeni işlemciyi alıp takması.

Bu yaklaşım soket AM3'te de devam edecek. Önümüzdeki aylarda çıkacak olan AM3 soketli, DDR3 destekli Phenom II işlemcileri elimizdeki AM2+ soketlerine oturabiliyor. Yani AMD tarafında yeni işlemci ailesine geçmek için anakart ve bunun yanında bellek değiştirme zorunluluğunuz yok. Kademe kademe geçiş de mümkün, yani DDR3'ü destekleyecek yeni Phenom II'lerden birini bekleyip alırsanız anakart ve DDR2 belleğinizi yenilemeden bunlara ekleyebilir ve daha sonra anakart ve belleklerinizi de (bu sefer işlemcinizi elinizde tutarak) yenileyebilirsiniz. Intel tarafında ise böyle sancısız bir geçiş mümkün değil. Core i7 tabanlı bir platforma geçmeye kalktığınızda X58 tabanlı anakart, DDR3 bellek ve işlemcinin parasını aynı anda cebinizden çıkarmak zorundasınız.

Göze çarpan ilk değişiklik elbette 65 nm üretiminden 45 nm üretim tekniğine geçiş. Bu durum, önbelleğin üç katına çıkmasına ve böylece transistör sayısının artmasına rağmen yüzey alanının düşmesine olanak tanımış. Phenom II güç koruma teknolojilerindeki gelişmelerin de yardımıyla aynı zamanda ortalama olarak daha az güç tüketecek. Bunun dışında frekans artmış; önceki nesil Phenom'lar 1.8 ile 2.6 GHz arasında frekanslara sahipken Phenom II X4 920 ile 940 sırasıyla 2.8 ile 3.0 GHz. Frekans artışına rağmen TDP 125 Watt, en azından şu an için çıkan işlemcilerde. 

AMD'nin Phenom II'lerde yaptığı geliştirmeler tek alanda değil, bu nedenle ayrı başlıklar altında bahsetmeyi uygun buluyoruz.